Sopak atau dalam bahasa perubatannya vitiligo merupakan sejenis penyakit kulit yang membuatkan penghidapnya mempunyai kulit bertompok-tompok putih yang tidak mempunyai pigmen.

‘Kehadirannya’ dipercayai berpunca daripada masalah pigmentasi, yang mana sel-sel yang menghasilkan pigmen, iaitu melanosit, dirosakkan oleh auto antibody atau antibodi yang dihasilkan oleh pesakit itu sendiri.

Tanda utama penyakit ini ialah timbulnya tompok-tompok putih di atas kulit, tetapi ia juga boleh melibatkan kawasan yang mempunyai rambut atau bulu seperti kening, misai, bulu roma dan sebagainya, selain boleh menukarkan rambut menjadi putih. Penyakit vitiligo ini tidak menyebabkan rasa sakit atau gatal.

Kebanyakan kes yang melibatkan penyakit sopak ini sering berlaku kepada mereka yang berumur di bawah 20-an, namun, ia boleh ‘menyerang’ sesiapa sahaja tanpa mengira peringkat usia atau jantina.

Walaupun sopak bukanlah suatu penyakit berjangkit ataupun penyakit yang boleh mengancam nyawa,  ia juga boleh merosakkan kehidupan penghidapnya.

“Penyakit sopak ini walaupun pada dasarnya bukanlah satu penyakit yang berbahaya, tetapi ia mampu memberi kesan negatif kepada psikologi seseorang pesakit”Sekiranya penyakit ini melibatkan bahagian muka atau mana-mana bahagian yang tidak boleh ditutup, pesakit akan berasa malu dan rendah diri dengan keadaan mereka. “Tompokan putih di atas kulit juga kelihatan lebih ketara sekiranya pesakit mempunyai kulit yang gelap kerana kontras warna akan menjadi lebih jelas kelihatan.

“Untuk pengetahuan semua, penyakit sopak ini boleh menyerang beberapa kawasan badan secara serentak atau secara berperingkat-peringkat,” ‘Kelakuan’ penyakit ini susah diramal kerana sesetengah pesakit mempunyai penyakit yang cepat merebak ke kawasan lain dan ada sesetengah pesakit yang mempunyai penyakit yang stabil, iaitu tompokan sopak tidak berubah menjadi lebih besar atau banyak.

Punca sebenar terjadinya sopak tidak diketahui secara sahih sehingga hari ini, bagaimanapun para doktor dan penyelidik masih terus menjalankan pelbagai kajian untuk mengesan punca atau asal-usul penyakit ini. Setakat ini apa yang boleh disimpulkan daripada hasil kajian dan penyelidikan ialah faktor genetik didapati memainkan peranan dalam penghasilan penyakit ini.

Sopak terjadi akibat daripada penghasilan antibodi yang menyerang melanosit di kulit pesakit menyebabkan kemusnahan melanosit tersebut.

Kemusnahan melanosit akan menjejaskan penghasilan pigmen di kawasan yang terlibat dan menyebabkan kulit tiada pigmen (warna).

Rawatan yang sedia ada perlu diteruskan untuk jangka masa berbulan-bulan hingga bertahun-tahun dan pesakit perlu faham akan hakikat ini.

“Rawatan penyakit ini terdapat dalam beberapa bentuk bergantung kepada beberapa faktor. Faktor pesakit termasuklah keluasan permukaan kulit yang terlibat dan jenis sopak itu sendiri sama ada ia jenis stabil (tidak berubah) atau sebaliknya.

“Rawatan first line ialah dengan menggunakan krim yang mengandungi bahan immunomodulator yang akan mengurangkan atau memberhentikan kerosakan melanosit yang disebabkan oleh antibodi. Ini sekaligus memberi peluang untuk pigmen kembali mewarnai tompokan yang terlibat.

“Rawatan foto terapi iaitu rawatan yang menggunakan pancaran cahaya ultra violetjuga boleh dilakukan di hospital-hospital yang mempunyai kemudahan tersebut.

“Kini, terdapat juga rawatan laser excimer dan rawatan pembedahan yang melibatkan kaedah pemindahan sel kulit atau melanosit yang diambil dari kulit normal pesakit itu sendiri. “Namun, kaedah pemindahan sel atau kulit ini memerlukan kepakaran dan belanja yang tinggi.

“Oleh sebab itu, penggunaan kosmetik untuk menutup bahagian terlibat amat digalakkan, kerana proses untuk tompokan putih kembali ke warna asal akan mengambil masa. Penutupan kawasan putih dengan ‘concealer’ dan ‘sun block” boleh digunakan sementara menunggu pigmen itu kembali kelihatan pada mata kasar , Tompokan sopak perlu dilindungi dari terdedah kepada matahari kerana tanpa pigmen, kulit yang terlibat tiada pelindung dari kerosakan yang boleh disebabkan oleh matahari ” 

Sopak bukanlah panau dan ia juga bukan albino walaupun pada peringkat awal, penyakit sopak boleh menyerupai beberapa penyakit kulit yang lain.  Orang ramai yang ragu-ragu dengan tompokan putih yang ada pada mana-mana bahagian tubuh badan masing-masing agar berjumpa dengan doktor kerana rawatan yang dimulakan pada peringkat awal akan memberikan hasil yang lebih baik.

REJIM KEKAL BENTUK BADAN

“Berikutan kekangan masa yang saya hadapi, untuk mengekalkan bentuk badan seperti sebelum ini amatlah sukar. Saya terlalu sibuk dengan rutin harian saya. Namun saya senantiasa mencari masa terluang untuk saya keluarkan peluh. Sebagai contoh, saya akan rajinkan diri saya dengan aktiviti luar seperti joging. Kekerapan ke gimnasium kini juga semakin berkurangan, sebaliknya lakukan latihan Martial Arts setiap minggu demi mendapatkan bentuk tubuh yang menarik.”

PENAMPILAN DIRI BUKAN UNTUK GOLONGAN SELEBRITI SAHAJA

“Penampilan ini sebenarnya untuk semua orang, tak kiralah dia seorang selebriti ataupun sesiapa sahaja. Tiada masalah jika anda selekeh di khalayak ramai, namun jangan pula melatah bila ada yang mengata penampilan anda. Penampilan diri mencerminkan diri anda yang sebenar. Dalam pada masa yang sama, jika anda sentiasa bersih dan mempunyai penampilan yang kemas, orang sekeliling turut selesa untuk mendekati anda.”

MINAT DALAM FITNESS

“Sejak zaman sekolah lagi saya mula terlibat dalam bidang kecergasan. Kami adik-beradik sering kali menonton filem-filem barat yang banyak bermain dengan Martial Arts dan aksi lasak. Dari situ, kami terpukul untuk menyertai bidang kesihatan. Bila kami belajar dengan lebih dekat tentang urusan kecergasan ni, kami tahu yang ia  bukan sahaja membantu dalam meningkatkan stamina, malah ia dapat membuatkan anda rasa segar dan bertenaga sepanjang hari.”

LATAR BELAKANG KELUARGA FAKTOR UTAMA

“Mungkin ramai yang berpendapat, genetik keluarga memainkan peranan penting dalam kesihatan seseorang. Saya akui ayah saya mempunyai penyakit tiga serangkai, namun ia tidak memberi jaminan seluruh ahli keluarga akan menerima penyakit yang sama. Jika salah seorang ahli keluarga anda terlibat dalam penyakit kronik, maka anda sudah boleh mengambil inisiatif untuk mengubah gaya pemakanan anda.”

CARA PEMAKANAN

“Disebabkan terlalu sibuk dengan jadual seharian, saya akan pastikan makanan yang diambil tidak mengandungi kuantiti minyak yang berlebihan. Paling penting, minum air secukupnya, kerana air itu sedikit sebanyak mempunyai detoks yang berfungsi untuk menyihatkan tubuh badan anda. Nasi saya ambil seperti biasa, namun ia perlu diambil dalam anggaran yang tepat, tidak perlu berlebihan jika hari itu saya tidak terlalu sibuk bekerja.”

Asma adalah penyakit yang biasa. Ramai kanak-kanak dan orang dewasa terkena penyakit ini. Antara ubat yang kerap digunakan ialah INHALER. Adakah anda betul-betul kenal inhaler yang anda gunakan? Ramai juga yang tak tahu teknik betul gunakan inhaler, jadi hasilnya nanti kawalan asma tidak efektif.

JENIS JENIS INHALER

Untuk mudah faham, terdapat dua jenis inhaler sahaja dalam pasaran:

1) MDI ( Metered Dose Inhaler), juga dipanggil Evohaler.
2) Dry Powder Inhaler / Breath Activated Inhaler.

OK, MDI Inhaler / Evohaler, ubat asmanya menggunakan prinsip ‘pressurized gas’ .Untuk guna, kita perlu tekan barulah gas keluar.
Sebab yang keluar ialah gas yang telah dimampatkan, maka koordinasi masa guna MDI Inhaler adalah amat penting. Tak betul cara pakai, gas akan banyak terbazir keluar dari mulut ( dan tak sampai ke paru-paru).

Sebab perlukan koordinasi yang betul, maka kanak-kanak bawah usia 12 tahun selalunya tak boleh gunakan MDI Inhaler dengan betul. Mereka perlukan alat yang dipanggil ‘spacer’. Spacer akan dicocok pada hujung MDI Inhaler, dan kanak-kanak akan menyedut gas menerusi spacer ini.

Manakala utk Dry Powder Inhaler / Breath Activated Inhaler, ia menggunakan ubat dalam bentuk serbuk kering. Ianya lebih mudah di gunakan, tak perlu nak tekan .Tak perlu koordinasi yg rumit utk gunakan ia. Jadi macam mana nak guna? Kita sedut ubat serbuk ini dengan menarik nafas dalam dalam. Muncung bibir perlu di letak pada alat Dry Powder Inhaler, dan kita sedut ke dalam nafas kuat-kuat untuk menarik keluar ubat serbuk kering itu.

==============================================

Ok, Inhaler samada jenis MDI / Evohaler ATAU Dry Powder Inhlaer ini, perlu digunakan pada waktu yang betul. Tang ini ramai patient asma terkeliru, dan ada salah pakai.

Senang cerita, Inhaler digunakan dalam 2 CARA:

1) Guna bila perlu / Inhaler Penyelamat /Inhaler Pelega

2) Guna setiap hari / Inhaler Mencegah

================================================

Inhaler dalam kategori (1), iaitu sebagai Penyelamat atau Pelega, di gunakan hanya bila perlu. Iaitu bila kena attack asma. Bila anda rasa sesak nafas. Jangan di guna setiap hari. Tujuan inhaler ini ialah utk cepat melegakan rasa sesak nafas. Bila kena attack asma, saluran paru paru menyempit. Ubat dlm inhaler penyelamat ini, cepat membuka saluran udara yg sempit.

Utk mudah faham, DI MALAYSIA ini, semua inhaler dalam kategori ( 1) ini, penutup nya ialah berwarna BIRU. Ingat warna ini. Inhaler yg warna BIRU, guna hanya bila perlu sahaja.

Nama yg biasa patient faham utk inhaler jenis ini antara nya:

VENTOLIN INHALER / ASTHALIN INHALER / SALBUTAMOL INHALER. — ini semua inhaler yg sama. Guna bila perlu. Penutupnya BIRU.

————————————————————–

Inhaler dalam kategori ( 2), iaitu Inhaler Mencegah, digunakan SETIAP HARI. Bukan semua patient asma akan dapat ubat inhaler jenis ini.Hanya patient yg agak teruk sikit asma nya akan dibekalkan dengan ubat inhaler kategori ini, supaya asmanya lebih terkawal. Somacam mana nak tahu anda perlukan inhlaler jenis ini,antaranya ialah:

– Anda perlu guna Inhaler Bila Perlu / Penyelamat LEBIH dari sekali sehari

– Atau, hampir setiap malam anda perlu bergantung kepada Inhaler. Bila Perlu / Penyelamat, iaitu hampir setiap malam anda ada attack asma.

Di Malaysia, inhaler yang jenis mencegah / penyelamat ini ada banyak jenis. Maksud banyak jenis itu ialah:

– Banyak jenis warna penutup Inhalernya.
– Banyak jenis rupa botol inhalernya.

Untuk mudah faham, kalau doktor anda bagi inhaler yang mana penutupnya BUKAN WARNA BIRU, ianya perlu di gunakan setiap hari. Tak kira lah bentuk inhaler nya macam mana, macam botol lonjong yg biasa anda tengok,atau bentuk disc /cengkerang. Asalkan BUKAN WARNA BIRU, ianya selalunya perlu di ambil setiap hari.

Warna apa yang ada?
Antara nya Oren, Hijau, Coklat, Ungu, Merah.

INHALER MENCEGAH INI ADA STEROID. TAPI JANGAN RISAU DULU. KUANTITI STEROIDNYA ADALAH KECIL, DAN IANYA DI MASUKKAN KE DALAM PARU-PARU TANPA PERLU DI TELAN ( TAK DISERAP DALAM DARAH). JADI SECARA UMUMNYA, PENGGUNAAN INHALER MENCEGAH YANG ADA STEROID INI ADALAH SELAMAT, MALAHAN AMAT DIPERLUKAN BAGI MEREKA YG AGAK TERUK SIMPTOM ASMANYA.

Berapa lama perlu di gunakan hari hari? Ini bergantung kepada asma anda, umur anda,dan jikalau anda ada penyakit2 lain. Namun secara general, selalunya anda perlu guna inhaler mencegah ini setiap hari selama 3 ke 6 bulan, bergantung. Doktor anda akan tentukan dos yg sesuai utk anda.Ikut arahan doktor.

Sumber : Facebook Khairul Faizie Mohammad Kamar