Akil baligh adalah tempoh masa apabila kanak-kanak lelaki dan perempuan yang sedang membesar dan mengalami proses kematangan seks. Akil baligh ialah siri-siri peringkat fizikal yang membawa kepada kesuburan dan perkara yang dipanggil ciri-ciri jantina sekunder, iaitu ciri-ciri fizikal lelaki dan perempuan dewasa (seperti pertumbuhan bulu ari-ari). Baligh bukan sahaja melibatkan siri-siri transformasi biologikal dan fizikal , bahkan proses ini turut memberi kesan kepada perkembangan psikososial dan emosi remaja tersebut.
Permulaan baligh berbeza-beza mengikut individu. Bagi perempuan, ia bermula antara umur 10-14 tahun, bagi lelaki pula secara umumnya berlaku lebih lewat, iaitu antara umur 12-16 tahun. Anak remaja perempuan sekarang mencapai akil baligh pada umur yang lebih awal. Pengaruh nutrisi dan persekitaran mungkin menjadi faktor.
Tanda-tanda awal akil baligh pada perempuan;
Tanda-tanda lewat akil baligh pada perempuan iaitu selepas setahun atau sewaktu akil baligh bermula dan beberapa tahun selepasnya:
Selepas 4 tahun akil baligh bagi perempuan;
Tanda-tanda awal akil baligh bagi lelaki;
Tanda-tanda lewat akil baligh bagi lelaki selepas setahun atau sewaktu akil baligh bermula dan beberapa tahun selepasnya:
Selepas 4 tahun akil baligh bagi lelaki:
Perubahan angin dalam akil baligh
Akil baligh boleh menjadi tempoh yang sangat sukar bagi kanak-kanak. Mereka terpaksa menyesuaikan diri dengan perubahan tubuh badan mereka, jerawat dan badan yang semakin berbau busuk.
Akil baligh juga boleh menjadi satu tempoh yang menyeronokkan, apabila kanak-kanak mengalami emosi dan perasaan yang baru, tetapi perubahan emosi yang mendadak oleh menjejaskan psikologi dan emosi mereka seperti:
Mungkin terdapat beberapa simptom yang tidak disenaraikan di atas. Sekiranya anda mempunyai sebarang kebimbangan mengenai apa-apa simptom, silalah berunding dengan doktor anda.
Kanak-kanak yang mengalami akil baligh terlalu awal (sebelum umur 8 tahun) atau terlalu lewat (selepas 14 tahun) seharusnya berjumpa dengan doktor untuk menyaring keluar apa-apa keadaan perubatan.
Akil baligh adalah proses kematangan seks semula jadi tubuh badan manusia. Pencetus kepada proses ini terletak pada bahagian kecl oak yang dipanggil hipotalamus, kelenjar yang merembeskan hormon pelepasan gonadotrofin (GnRH). GnRH merangsang kelenjar pituitari (organ bersaiz kekacang yang berhubung dengan bahagian bawah hipotalamus), untuk melepaskan dua hormon; hormon peluteinan (LH) dan hormon perangsang folikel (FSH). Dua hormon ini memberi isyarat kepada organ seks lelaki dan perempuan (testis dan ovari) untuk merembeskan hormon seks yang sepatutnya, iaitu testosteron dan estrogen yang akan melancarkan tanda-tanda baligh pada tubuh badan.
Terdapat banyak faktor risiko untuk akil baligh prekosius seperti;
Faktor risiko bagi lewat akil baligh ialah: